Η ύπαρξή της και μόνο, έχει εγείρει πλήθος συζητήσεων σε κόλπους γεωλόγων, αρχαιολόγων, ακόμα και φιλοσόφων και μυστικιστών. Καταρχάς, υπάρχει διχογνωμία ως προς το αν είναι πρόκειται για ένα φυσικό μνημείο ή για τεχνητό έργο. Mεγάλη μερίδα ερευνητών υποστηρίζει πως η κορυφή του Προφήτη Ηλία (2407μ. ύψος), λαξεύτηκε, είτε εξ’ ολοκλήρου είτε εν μέρει, προκειμένου να αποκτήσει σχήμα πυραμίδας και να λειτουργήσει τελετουργικά και λατρευτικά. Αυτό, όπως λένε, «αποδεικνύεται από την απόλυτη κανονικότητα της πυραμίδας» (οπτικά, είναι ένα τέλειο ισοσκελές τρίγωνο) και κυρίως, «από την τεχνητή οριζοντίωση της βάσεώς της», όπου το έδαφος είναι σχετικά πιο λείο και ομαλό. 

Αυτή η μερίδα κάνει λόγο για ένα μεγαλιθικό μνημείο, σαν αυτά που συναντώνται σε όλη την Ευρώπη, την περίοδο 3.500 – 2.000 π.Χ. Σε κάθε περίπτωση, τόσο η ηλικία της πυραμίδας όσο και οι αρχικές της διαστάσεις είναι αδύνατο να υπολογιστούν.

Ιστορικά, τώρα, και θρησκειολογικά, οι περισσότερες κορυφές των βουνών, θεωρούνταν ιερές: Δεδομένου πως ήταν τα πλησιέστερα σημεία προς τον Ήλιο, οι άνθρωποι πίστευαν πως από κει, οι προσευχές τους εισακούονταν ευκολότερα. Την ψηλότερη κορφή του Ταύγετου οι αρχαίοι την αποκαλούσαν «Ταλετόν» ή «Ταλητόν» και την θεωρούσαν ιερή τοποθεσία του Ήλιου. Εκεί, τελούσαν λατρευτικά τελετουργικά – μεταξύ άλλων, όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας, θυσίαζαν και άλογα: («άκρα δε του Ταϋγέτου, Ταλετόν υπέρ Βρυσεών ανέχει. Ταύτην Ηλίου καλούσιν ιεράν και άλλα τε αυτόθι Ηλίω θύουσι και ίππους» (Παυσανίας Γ 20, 4). Η λατρευτική παράδοση συνεχίστηκε και στο χριστιανισμό, καθώς οι Χριστιανοί είχαν τη συνήθεια να κατασκευάζουν εκκλησάκια στη θέση των αρχαιοελληνικών ναών για να «σκεπαστεί» η λατρεία του δωδεκάθεου.

Θεωρίες συνομωσίας

Οι περισσότερες από τις «θεωρίες συνομωσίας» που συνδέονται με την πυραμίδα του Ταΰγετου, κάνουν αναφορές π.χ. στο επίπεδο σχήμα της βάσης της που, όπως λένε, ήταν ο χώρος της εισόδου στο κτίσμα. Στην κορυφή άλλωστε, υπάρχει ένα σπήλαιο-βάραθρο, καταγεγραμμένο από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο, βάθους 8 μέτρων, με άνοιγμα 2 μέτρα. Το βάραθρο αυτό πιθανολογείται πως ήταν κάποιο είδος «πύλης εισόδου» στην πυραμίδα – άγνωστο γιατί και προς που – ή ο προθάλαμος μιας σήραγγας που οδηγούσε στα ενδότερά της. Απ’ ότι λέγεται, η κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται σε απόλυτη νοητή ευθεία με τον Όλυμπο, και αποτελεί σημείο αναφοράς συντεταγμένων για αρκετές περιοχές. Άλλοι λένε πως η πυραμίδα ήταν ένα είδος «φρυκτωρίας» (παρατηρητηρίου) ή ένας γιγάντιος πομπός που έστρεφε την αρνητική γεωπαθητική ενέργεια της περιοχής προς άλλη κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα πάντως, η σοβαρή αρχαιολογική σκαπάνη, δεν έχει επιβεβαιώσει κανέναν απ’ αυτούς τους μύθους.

Με τη σειρά τους, οι Πυθαγόρειοι κάνουν λόγο για έναν ενεργειακό τόπο, για μια «Πύλη», σε ένα σημείο όπου η φύση έχει επιλέξει να «εμβολιάσει» τον κόσμο με το φως, το πνεύμα, τον ελληνικό πολιτισμό. (Δεν είναι τυχαίο - υποστηρίζουν - το ότι στην ώριμη αρχαιότητα, ο Ταΰγετος είχε θεωρηθεί ιδανικό παρατηρητήριο για τις κινήσεις των άστρων ή το ότι, όπως γράφει ο Κικέρων, ο Αναξίμανδρος είχε στήσει «αστεροσκοπείο» στην κορυφή). Μυστικιστές και Ορφικοί ομονοούν πως η «γεωπυραμίδα» του Ταύγετου είναι μια από τις «Πύλες», μέσα από τις οποίες η Θεϊκή Αρμονία προσφέρει το «αείζωον φως» της στην Ανθρωπότητα, ένας πανάρχαιος κοσμικός δίαυλος, για μυημένους και Κοινωνούς. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο κόσμος σίγουρα δείχνει αλλιώτικος ή πιο φωτεινός, από τα 2.407 μέτρα...

Προσκύνημα στην πυραμίδα

Κάθε χρόνο στις 19 Ιουλίου, παραμονές της γιορτής του Προφήτη Ηλία ομάδες προσκυνητών παίρνουν το δρόμο για την κορυφή του Ταύγετου με το μικρό πλινθόκτιστο ξωκλήσι, χωρίς σκεπή, με τα πέτρινα καθίσματα. Η καμπάνα κτυπάει στις 2 το πρωί και η Θεία Λειτουργία διαρκεί ως την ανατολή. Τότε, όλοι, πιστοί και μη, μετακινούνται προς τα δυτικά για να απολαύσουν στα αχνά χρώματα της αυγής το περίφημο «φαινόμενο της πυραμίδας». Ελάχιστα λεπτά πριν ανατείλει ο ήλιος και όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, σχηματίζεται μες στον μεσσηνιακό κόλπο, στον ορίζοντα της δυτικής Μεσσηνίας, η τέλεια ισόπλευρη τριγωνική σκιά της πυραμιδοειδούς κορυφής του Ταϋγέτου.

Αντίστοιχα, μαγευτικό είναι και το ηλιοβασίλεμα στην κορυφή όταν η σκιά, σε σχήμα πυραμίδας απλώνεται προς την πλευρά του λακωνικού κάμπου και το κοκκινωπό φως σχηματίζει μια τέλεια ευθεία γραμμή, που εφάπτεται στην κορυφή της πυραμίδας. Η ορατότητα όταν ο καιρός το επιτρέπει, φθάνει μέχρι τη Κρήτη.

Είναι ένα από τα θαύματα και αινίγματα της Ελλάδας. Στην Πελοπόννησο, στο πιο ψηλό σημείο του πανέμορφου βουνού που το όνομά του έδωσε η Ταϋγέτη, μια από τις επτά Ατλαντίδες ή Πλειάδες, η φυσική (;) πυραμίδα στα 2.407 μέτρα υψόμετρο ακόμα λατρεύει το θεϊκό. Παλαιότερα στη μορφή του φωτοδότη Δία ή/και Απόλλωνα, σήμερα στο όνομα του Προφήτη Ηλία, του Ήλιου που κατά πανάρχαιη παράδοση έχει το ναό του πάντα στις ψηλότερες κορφές, σε φυσικές ή τεχνητές πυραμίδες που αναπαριστούν το τεράστιο σύμβολο της φωτιάς και των ηλιακών ακτίνων, το τέλειο σχήμα του πυρός.

Η μακρινή και λαμπερή όπως φαίνεται ιστορία της πυραμίδας του Ταϋγέτου συνεχίζει ως τις μέρες μας, κάθε χρόνο παραμονή του Προφήτη Ηλία, που πιστοί ορειβάτες ξεκινούν να ανεβούν στο πέτρινο εκκλησάκι του Αϊ Λιά ή του Αγιολιά του μακρυνού για να δουν μετά το γιορταστικό άνοιγμα της εκκλησίας, στην ανατολή του ήλιου, ένα από τα ομορφότερα θεάματα της ελληνικής φύσης: Τον καθαρό σχηματισμό μιας τέλειας πυραμίδας μέσα στον μεσσηνιακό κόλπο, την ακριβή ισόπλευρη τριγωνική σκιά της κορυφής του βουνού.

Δεν είναι όμως μόνο το υπερθέαμα της πελώριας σκιάς στην θάλασσα αλλά μια σειρά άλλα φαινόμενα που φτιάξανε και κρατάνε ακόμα το μύθο της αρχαιότερης, όπως πολλοί υποστηρίζουν, πυραμίδας, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά του κόσμου. Ο Ταϋγετος στο όριό του φτιάχνει όχι ένα, αλλά τρία εντυπωσιακά πυραμιδοειδή σχήματα στον γύρω τόπο. Η πρώτη πυραμίδα σχηματίζεται ψηλά στον ουρανό. Ένα ισόπλευρο τρίγωνο δείχνει στη δύση όταν λίγο πριν ανατείλει ο ήλιος, οι ακτίνες του διαθλώμενες πίσω από τον Πάρνωνα στα 2407 μ. σχηματίζουν ψηλά το είδωλό της, σε ένα ουράνιο τρίγωνο που βλέπει προς τις Πλειάδες (να σημειώσουμε ξανά πως η Ταϋγέτη είναι μυθολογικά μία από τις Πλειάδες). Στην αρχαιότητα ο Αναξίμανδρος, μας λέει ο Κικέρων, είχε στήσει αστεροσκοπείο στην κορυφή του βουνού και μελετούσε τις κινήσεις των άστρων. Με αυτό το πρώτο «γκρίζο, ισόπλευρο τρίγωνο στον ουρανό» συνδέεται και ένα αμνημονεύτων χρόνων παραμύθι για τον σοφό νομοθέτη της Σπάρτης Λυκούργο που έβαλε έναν γρίφο στους Λακεδαιμόνιους νέους να του βρουν την ακριβή στιγμή της ανατολής του ήλιου και που είχε σαν αποτέλεσμα την κατάργηση του φοβερού εθίμου της ρίψης στον Καιάδα των αδύναμων βρεφών και των γέρων.

Το δεύτερο, εντυπωσιακό τρίγωνο είναι αυτό που βουτάει στα νερά του Μεσσηνιακού κόλπου, τις ώρες της ανατολής. Το τρίτο, το τρίγωνο του Ηλιοβασιλέματος πέφτει στην άλλη πλευρά, στον λακωνικό κάμπο όταν το κοκκινωπό φως σχηματίζει τέλεια ευθεία γραμμή που εδράζει στην κορυφή της πυραμίδας. Το υπερθέαμα του Ταϋγέτου δε σταματά εδώ. Το πιο ανεξήγητο φαινόμενο είναι η ίδια η κατασκευή της πυραμίδας, αν είναι έργο φυσικό ή παρέμβαση του ανθρώπου, αφού υποψιάζουν, όχι μόνο το αφύσικα τέλειο σχήμα της αλλά και η εμφανής οριζοντίωση της βάσης της, που δείχνει να έχει περάσει από ανθρώπινα χέρια, αφού από κει και πάνω το πέτρωμα και το χώμα αλλάζουν, σμιλεύονται και ισιώνουν για να φτιάξουν το ισόπλευρο τρίγωνο. Αν η πυραμίδα είναι τεχνητό κατασκεύασμα, η δόξα της εντείνεται και αφήνει να εννοηθούν αρχαίες τελετουργίες και πρόθεση ιερατική. Από την πολύτιμη πηγή του Παυσανία γνωρίζουμε ότι σε πολύ παλιά χρόνια, οι Λακεδαίμονες θυσίαζαν λευκά άλογα (ηλιακό σύμβολο) στην απόληξή της. Το όνομα της ψηλότερης κορφής του βουνού το αποκαλούσαν Ταλετόν ή Ταλητόν, λέξη ίδιας ρίζας με την Τελετή, την ιεροπραξία, τη θυσία. Οι Ορφικοί, αυτοί οι μυστικιστές της αρμονίας, που γνώριζαν περισσότερα και από όσα συναρπαστικά κατέγραψαν, θεωρούσαν τη γεωπυραμίδα του Ταϋγέτου ιερή, Πύλη κοσμική, μέσα από την οποία η ουράνια Αρμονία και το αείζωον φως κατέρχονται στον κόσμο. Και το επίσης, εύγλωττο όνομα της περιοχής, αφήνει να εννοηθεί πως η πυραμίδα στη κορυφή ήταν κέντρο ύπαρξης και ορισμός για τον γύρω κόσμο. Λακωνία, με το πρώτο συνθετικό, (λας), να σημαίνει λίθο και το δεύτερο (-κωνία), να δείχνει το κωνικό, πυραμιδοειδές σχήμα στην κορφή. Λακωνία, η χώρα του κωνικού λίθου, ιερή τοποθεσία του Ήλιου και πύλη κοσμική για το φως. Καθόλου παράξενο που σαν και σήμερα, κάθε χρόνο, η λατρεία αναζωπυρώνεται στο ίδιο σημείο.