Αυτά είναι ερωτήματα που ταλανίζουν τους γονείς, όταν τίθενται μπροστά στην επιλογή κάποιας αθλητικής δραστηριότητας για το παιδί τους.

Γράφει ο Θεόδωρος Αθανασάκης, ορθοπαιδικός χειρούργος*

Θα προσπαθήσω να ξεδιαλύνω το τοπίο απαντώντας σε αυτές τις ερωτήσεις και καταρρίπτοντας κάποιους μύθους. Θα περιγράψουµε τις βασικές αρχές µιας σωστής προπόνησης, στη συνέχεια θα αναφέρουµε ποια αθλήµατα είναι κατάλληλα για το παιδί µε βάση την ηλικία του και τέλος θα πούµε λίγα πράγµατα για τους τραυματισμούς των παιδιών κατά την άθληση.

Βασικές αρχές που πρέπει να τηρούνται στην διάρκεια της προπόνησης:

• Πρέπει να υπάρχει στο χώρο κάποιος εκπαιδευμένος

στην Καρδιοαναπνευστική ανάνηψη.

• Τα παιδιά πρέπει να πίνουν υγρά 30 λεπτά πριν την προπόνηση,και όταν αρχίσει πλέον η προπόνηση κάθε 20 λεπτά (1 ποτήρι). Το καλοκαίρι ιδίως ελοχεύει ο κίνδυνος ηλίασης και αφυδάτωσης.

• Πρέπει να υπάρχει µια περίοδος τουλάχιστον 10 εβδοµάδων το χρόνο, όπου ο µικρός αθλητής θα µένει εκτός προπονήσεων.

• Αν το παιδί εµφανίσει απώλεια συνείδησης, έµετο ή αίσθηµα βάρους στο κεφάλι, οφείλει να σταµατήσει την προπόνηση διότι ενδεχοµένως να έχει πάθει διάσειση (καταρρίπτεται ο µύθος, ότι για να έχεις διάσειση πρέπει οπωσδήποτε να έχεις απώλεια συνείδησης).

• Οι περισσότεροι τραυµατισµοί συµβαίνουν στην ποδηλασία, το ποδόσφαιρο, το µπάσκετ και στο σκέιτµπορντ.

• Παιδιά που κάνουν ταυτόχρονα 2 αθλήµατα που γυµνάζουν τα ίδια µέρη του σώµατος (π.χ. κολύµβηση και τέννις) κινδυνεύουν πιο πολύ να τραυµατιστούν, απ’ ότι αν συµµετέχουν σε αθλήµατα που γυµνάζουν διαφορετικά µέρη του σώµατος (π.χ. σπριντ και γκολφ).

• Η προπόνηση πρέπει να αρχίζει µε ελαφρά αερόβια άσκηση και µυϊκές διατάσεις, και να τελειώνει µε µυϊκές διατάσεις. Κάθε διάταση να διαρκεί 20-30 δευτερόλεπτα

Κατάλληλα αθλήµατα ανά ηλικία

Ηλικίες 2 εώς 5 έτη: στις ηλικίες αυτές τα παιδιά µπορούν να µάθουν κάποιες βασικές κινήσεις, αλλά δεν µπορούν να συµµετάσχουν σε οργανωµένα αθλήµατα. Κατάλληλες ασχολίες είναι όσες περιλαµβάνουν ελεύθερο παιχνίδι, δηλ. τρέξιµο, κλώτσηµα µπάλας, χορός, αναρρίχηση σε αντικείµενα στην παιδική χαρά, ποδήλατο µε βοηθητικές ρόδες, παιχνίδια στο νερό (υπό την επίβλεψη ενηλίκου).

Ηλικίες 6 µε 7: σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά µπορούν να ακολουθήσουν επιτυχώς οδηγίες και να συµµετέχουν σε οµάδες. Συνεπώς κατευθύνουµε τα παιδιά σε αθλήµατα µε µπάλα, σε ενόργανη γυµναστική, τέννις, γκολφ, στίβο, κολύµβηση και πολεµικές τέχνες.

Ηλικίες 8 και άνω: στα παιδιά αυτής της ηλικίας επιτρέπουµε όλα τα σπορ -ακόµα και τα σπορ επαφής- αρκεί να φορούν τον κατάλληλο εξοπλισµό. Εισάγουµε την πειθαρχεία στα αθλήµατα και τα παιδιά εξασκούνται υπό τις οδηγίες εξειδικευµένων προπονητών. Επιτρέπονται επίσης και ασκήσεις µυϊκής ενδυνάµωσης (θα εξηγήσουµε αργότερα τι είναι αυτό). Οι µικροί αθλητές σε αυτές τις ηλικίες πρέπει να ενθαρρύνονται να συµµετέχουν σε πάνω από ένα αθλήµατα.

Τραυµατισµοί που σχετίζονται µε την άθληση

Οι αθλητικές κακώσεις διακρίνονται σε 2 κατηγορίες:

α. οξείς τραυµατισµοί

β. τραυµατισµοί από υπέρχρηση.

Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται τα κατάγµατα, οι µυϊκές θλάσεις, οι βλάβες τενόντων και η διάσειση. Πρόκειται για επείγουσες καταστάσεις που θέλουν άµεση αντιµετώπιση. Στην δεύτερη κατηγορία έχουµε τους τραυµατισµούς από υπέρχρηση. Οι κακώσεις αυτές είναι αποτέλεσµα επαναλαµβανόµενης καταπόνησης του παιδικού σκελετού, στην διάρκεια του χρόνου, όπως οι τενοντίτιδες και οι οστεοχονδρίτιδες. Είναι πολύ συχνές και η πλειοψηφία των προπονητών δεν ξέρει πώς να τις διαχειριστεί. Συµβαίνουν συνήθως όταν αυξάνει απότοµα η ένταση,η διάρκεια ή η συχνότητα της φυσικής δραστηριότητας. Εάν υπάρχει υποψία τέτοιας κάκωσης, το παιδί πρέπει να διακόψει τις προπονήσεις και να αναζητηθεί η βοήθεια Ορθοπεδικού µε εµπειρία στον παιδικό σκελετό.

∆εν πρέπει να ξεχνούµε ότι ο αναπτυσσόµενος σκελετός των παιδιών, αν και είναι σαφώς πιο ελαστικός από τον δικό µας, δεν είναι ακόµα έτοιµος να δεχτεί φορτία ανάλογα µε των ενηλίκων. Να ξεκαθαρίσουµε εδώ ότι η άθληση ∆ΕΝ επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών. 

Αντιθέτως η ελεγχόµενη άθληση αυξάνει την αντοχή των οστών κατά 10%-40%. Μόνο η άρση βαρών και η ρυθµική γυµναστική έχουν αρνητική δράση στην οστική ανάπτυξη, και αυτό µόνο όταν ακολουθούνται σε επαγγελµατικό επίπεδο. Οι ασκήσεις µϋικής ενδυνάµωσης επιτρέπονται από την ηλικία των 8 ετών. Η διαφορά από την άρση βαρών είναι πως εδώ δίνουµε σηµασία στην τεχνική και όχι στην ανταγωνιστική αύξηση του µεγέθους των µυών. 

Συµπερασµατικά λέµε πως ο αθλητισµός έχει πολλαπλά οφέλη για τα παιδιά, σωµατικά και ψυχολογικά. Μαθαίνουν να έχουν όρια και να λειτουργούν υπό πίεση χωρίς αυτό να τους δηµιουργεί στρες. Βελτιώνουν το συντονισµό των κινήσεών τους και εκπαιδεύονται στο να λειτουργούν µέσα σε µια οµάδα. Πρέπει όµως να ακολουθούνται ουσιώδεις αρχές µε την καθοδήγηση του ιατρού και του προπονητή.

*Αθανασάκης Θεόδωρος

Ορθοπαιδικός χειρούργος

Εξειδικεύσεις στις παθήσεις ποδιού και ποδοκνημικής

Εξειδιεκέυσεις στην ορθοπαιδική παιδιών

Clinical fellow scullthess clinic Zurich Swiss

Clinical fellow Balgrist University Hosp Zurich Swiss

Παίδων Αγία Σοφία Β ορθ. Κλινική

Ιατρείο Κνωσσού 236 & Καστέλλι Πεδιάδος

ΤΗΛ 2810 327 988   ΚΑΣΤΕΛΛΙ  28910 29300  ΚΙΝ. 6937 363 880

www.creteorthopedics.gr

email.athanasakis8@yahoo.gr