Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Σταυρακάκης*

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας με διαστάσεις 3x4cm και βάρος 10-20 γραμμάρια σε σχήμα κάστανου. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και πάνω από το τελικό τμήμα του εντέρου, το ορθό. Πάνω από τον προστάτη βρίσκονται οι σπερματοδόχες κύστεις, όργανα επίσης του αναπαραγωγικού συστήματος.

Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ονομάζεται η αύξηση του αδένα που παρατηρείται μετά τα 40 έτη. Η αύξηση του μεγέθους του προστάτη συχνά συμπιέζει  

το τοίχωμα της ουρήθρας κυκλοτερώς, αλλά και την κύστη προς τα πάνω, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση που ονομάζονται συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν έχει σχέση με τον καρκίνο του προστάτη, ο οποίος δυστυχώς δεν δίνει έγκαιρα συμπτώματα.

Είναι εξαιρετικά συχνή πάθηση, αφού οι 4 στους 10 άντρες έχουν συμπτώματα στην 5η δεκαετία της ζωής τους, 7 στους 10 στην 6η δεκαετία, 8 στους 10 στην 7η δεκαετία, για να φθάσουν στο 90% στα 90 χρόνια. Η πάθηση παρατηρείται συχνότερα σε άντρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό. Αντίθετα, άντρες με υπογοναδισμό, έλλειψη δηλαδή τεστοστερόνης, σπάνια θα παρουσιάσουν τη νόσο, αφού η ανάπτυξη του προστάτη εξαρτάται από την αντρική ορμόνη.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα των διαταραχών της ούρησης, δηλαδή τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, χωρίζονται σε αυτά που αφορούν στην αποθήκευση των ούρων στην κύστη και σε εκείνα που αφορούν στην αποβολή των ούρων από την κύστη, δηλαδή την ούρηση.

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την αποθήκευση των ούρων στην κύστη είναι τα ακόλουθα:

• Συχνουρία, όταν για μικρές ποσότητες προκαλείται η τακτική ανάγκη για ούρηση.

• Νυκτουρία, όταν ξυπνάμε τη νύχτα, για να ουρήσουμε.

• Επιτακτική ούρηση, όταν δεν μπορούμε να αναβάλλουμε μία ούρηση.

• Ακράτεια από έπειξη, όταν πια δεν προλαβαίνουμε να πάμε στην τουαλέτα.

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την αποβολή των ούρων είναι τα ακόλουθα:

• Μείωση ροής ούρων, όταν η ακτίνα των ούρων μειώνεται.

• Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.

• Διακοπτόμενη ούρηση.

• Απώλεια σταγόνων ούρων μετά το τέλος της ούρησης.

• Αίσθημα ατελούς κένωσης, η αίσθηση δηλαδή ότι η κύστη δεν άδειασε εντελώς.

• Πλήρης αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων.

Η μόνη λύση, τότε, στην εξαιρετικά δυσάρεστη αυτή εμπειρία είναι ή άμεση τοποθέτηση καθετήρα, αφού ο πόνος της επίσχεσης είναι αφόρητος.

Άλλα συμπτώματα είναι ο πόνος στην κύστη κυρίως κατά την ούρηση, ιδίως σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης, καθώς και η αιματουρία, συνήθως σε περιπτώσεις λιθίασης της κύστης.

Επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής

Τα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη ταλαιπωρούν έντονα τους άντρες αλλά και τις συντρόφους τους, επειδή:

• Περιορίζεται η καθημερινή τους επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα, αφού οι συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα τις διακόπτουν.

• Διαταράσσεται ο ύπνος τους, και έτσι αισθάνονται μία μόνιμη κόπωση.

• Πολλές φορές, δεν προλαβαίνουν να πάνε στην τουαλέτα, ή ακόμη η περιορισμένη ροή ούρων γίνεται αιτία να λερώνουν το παντελόνι τους (ακράτεια).

• Παρουσιάζεται και στυτική δυσλειτουργία.

Αυτές οι εμπειρίες συνοδεύονται από συναισθήματα ντροπής, μείωση της αυτοπεποίθησης, και καταθλιπτικά συμπτώματα. Τα προβλήματα αυτά έχουν αντίκτυπο και στη σύντροφο του ασθενή, γιατί, πέρα από τις επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, η σύντροφος ξυπνά το βράδυ από τις επισκέψεις του συζύγου στην τουαλέτα και ανησυχεί, βλέποντας τον άνθρωπό της να κλείνεται στον εαυτό του και να υποφέρει.

Τι συμβαίνει στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη;

Στην πραγματικότητα, ο προστάτης μεγαλώνει, αλλά η κύστη υποφέρει, αφού δική της ευθύνη είναι τόσο η αποθήκευση των ούρων, όσο και η αποβολή τους, δηλαδή η ούρηση. Έτσι, λοιπόν, για να μπορέσει να ξεπεράσει το εμπόδιο του προστάτη, ο μυς της κύστης υπερτρέφεται, για να ασκεί στα ούρα μεγαλύτερη πίεση, ώστε να ξεπεράσουν την απόφραξη.

Γενικά, μιλάμε για μέτριους αδένες όταν είναι πάνω από 40 γραμμάρια και για μεγάλους πάνω από 80 γραμμάρια. Βέβαια, αυτό δεν είναι απόλυτο, αφού η επίπτωση στην ούρηση καθορίζεται και από την σύστασή του. Έτσι, ένας μικρός αδένας 20 γραμμαρίων, με ινώδη σκληρή σύσταση μπορεί να προκαλέσει ακόμη και επίσχεση ούρων. Αντίθετα ένας μαλακός προστάτης, ακόμη και πάνω από 100 γραμμάρια, μπορεί να προκαλεί ήπια ή μέτρια συμπτώματα. Επίσης, η παρουσία μέσου λοβού που προβάλλει μέσα στη κύστη αποτελεί συνήθως σημαντικό πρόβλημα, αφού παίζει ρόλο κυματοθραύστη στη ροή των ούρων.

Η υπερτροφία της κύστης δεν μπορεί, όμως, να συνεχισθεί επ’ άπειρο, και έτσι από ένα σημείο κι έπειτα ποσότητα ούρων παραμένει μετά την ούρηση, το λεγόμενο υπολειπόμενο ούρων. Υπολειπόμενο ούρων πάνω από 100ml θεωρείται παθολογικό, αφού δείχνει ότι η κύστη κουράστηκε. Επίσης, τα ούρα που λιμνάζουν εύκολα μολύνονται, με επακόλουθο ουρολοιμώξεις. Η ύπαρξη υπολειπόμενου ούρων αποτελεί, επίσης, προδιαθεσικό παράγοντα για τον σχηματισμό λίθων στη κύστη. Η λιθίαση της κύστης μπορεί να προκαλέσει πόνο και συχνά αιματουρία.

Σιγά σιγά, όμως, το υπολειπόμενο αυξάνεται και το πάχος του τοιχώματος της κύστης μειώνεται και παθητικά η κύστη διατείνεται. Έτσι, το υπολειπόμενο αυξάνεται και μπορεί να φτάσει τα 2 με 3 λίτρα. Σε τέτοιες παραμελημένες καταστάσεις, τα ούρα που παράγονται στους νεφρούς δεν μπορούν να κατέβουν στην κύστη, οι κάλυκες των νεφρών διατείνονται και χάνουν το σχήμα τους – εμφανίζεται δηλαδή η λεγόμενη υδρονέφρωση. Εάν παραμείνει η απόφραξη και δεν τοποθετηθεί άμεσα καθετήρας, καταστρέφεται το παρέγχυμα του νεφρού, και ο ασθενής παρουσιάζει νεφρική ανεπάρκεια.

Διάγνωση

Η διάγνωση θα ξεκινήσει με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού. Ο τύπος των ενοχλημάτων, το πόσο σοβαρά είναι, ο χρόνος εμφάνισής τους και η συχνότητά τους είναι βασικά στοιχεία για τα οποία θα ερωτηθείτε από τον γιατρό σας. Για την καλύτερη εικόνα του προβλήματος, ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να συμπληρώσετε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο. Ακολουθεί η κλινική εξέταση που περιλαμβάνει τη δακτυλική εξέταση του προστάτη, που γίνεται από τον πρωκτό. Είναι βασική εξέταση, αφού δίνει τις πρώτες πληροφορίες για το μέγεθος του αδένα, τη σύστασή του και πιθανή υποψία για σκληρία στη σύσταση του προστάτη, σημείο ύποπτο για συνύπαρξη καρκίνου του προστάτη.

Μία βασική, επίσης, εξέταση είναι η μέτρηση της ροής των ούρων, δηλαδή η ουρο-ροομετρία. Ο ασθενής ουρεί μέσα σε ειδικό μηχάνημα που μετράει τη ροή, την ποσότητα των ούρων που αποβάλλονται και τον χρόνο της ούρησης. Σημαντικό είναι, μετά την εξέταση, να μετρήσουμε με τη χρήση υπερήχων, εάν μένουν ούρα στην κύστη.

Συχνά, ο έλεγχος συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα των νεφρών.

Η πιο λεπτομερής εκτίμηση του προστάτη γίνεται με τη χρήση ειδικής κεφαλής υπερήχων, που εισάγεται από το ορθό, και γι’ αυτό ονομάζεται διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη.

Μετά την πρώτη επίσκεψη, ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει γενική και καλλιέργεια ούρων, καθώς και κάποιες εξετάσεις αίματος, όπως για ουρία και κρεατινίνη, για έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας. Εάν δεν έχετε πρόσφατη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου που βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, του γνωστού PSA, με βεβαιότητα ο γιατρός σας θα σας το ζητήσει.

Σε κάποιες περιπτώσεις, γίνεται μία ενδοσκοπική εξέταση, η κυστεοσκόπηση, όπου, με ειδικό εργαλείο με μία μικρή κάμερα στην άκρη, παρατηρούμε με άμεση όραση την ουρήθρα, τον προστάτη και την ουροδόχο κύστη.

Τέλος, σε ειδικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και επιπλέον ακτινολογικός έλεγχος, η αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας, καθώς και ο ουροδυναμικός έλεγχος, μία ειδική εξέταση που μελετά τη λειτουργία της κύστης και της ουρήθρας. Σκοπός όλων των εξετάσεων είναι να διακρίνει ο γιατρός τις επιπτώσεις της πάθησης, ώστε να μπορέσει να καθορίσει τη σωστή θεραπευτική στρατηγική.

Ποιες θεραπείες υπάρχουν σήμερα;

Σήμερα, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές, ικανές να λύσουν το πρόβλημα κάθε άντρα. Ο Ουρολόγος σας θα σας συστήσει τις καταλληλότερες για εσάς και θα σας βοηθήσει να καταλήξετε ποια θα ακολουθήσετε.

* Ο κ. Σταυρακάκης είναι Χειρουργός Ουρολόγος, Ανδρολόγος

Ο Ιατρός Σταυρακάκης Γιώργος απέκτησε τον τίτλο της ειδικότητας του στην Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική Ηρακλείου καθώς και στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου με εξειδίκευση σε όλες τις χειρουργικές Ουρολογικές Επεμβάσεις, στο τμήμα Εξωσωματικής Λιθοθρυψίας (ESWL),στο Ουροδυναμικό εργαστήριο και στις ενδοσκοπικές επεμβάσεις. 

Είναι μέλος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας . Το ιατρείο του είναι εξοπλισμένο με ιατρικά μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, που επιτρέπουν την έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία σε κάθε ουρολογικό πρόβλημα.

(Ο ιατρός πραγματοποιεί κατ’ οίκον επισκέψεις, κατόπιν συνεννόησης.)

Παροχές Ιατρείου:

·         Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη (Turis)     

·         Λιθίαση Ουροποιητικού

·         Χειρουργική Ογκολογία                                 

·         Ενδοουρολογία Ενδοσκοπικοί  Χειρισμοί    

·         Εύκαμπτη Ανώδυνη Κυστεσκόπηση              

·         Λοιμώξεις Ουροποιητικού

·         Βιοψία Προστάτη                                          

·         Ακράτεια Ούρων

·         Ανδρολογία

·         Ουρορομέτρηση

·         Στυτική Δυσλειτουργία                                 

·         Άλλες Παθήσεις

·         Διαταραχές Εκσπερμάτισης

• TURIS-Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη

• Περιτομή-Βραχύς Χαλινός

• Ανδρολογία-Στυτική Δυσλειτουργία

• Ακράτεια Ουρων-Λοιμώξεις Ουροποιητικού

• Ογκολογία Ουροποιητικού-Βιοψία Προστάτη

Διεύθυνση:Λεωφόρος Κνωσού 174, 71409 Ηράκλειο

Τηλέφωνο:2810212141, 2810360032

Κινητό τηλέφωνο:6948251606

Φαξ: 2810360033

email:gi.stavrakakis@yahoo.gr

Ιστοσελίδα: http://www.stavrakakisgiorgos.gr

Facebook: https://www.facebook.com/Σταυρακάκης-Γιωργος-1111456198868378/